Bài 11: AXIT PHOPHORIC VÀ MUỐI PHOTPHAT

ĐIỀU CHẾ-ỨNG DỤNG

IV. ĐIỀU CHẾ 

1. Trong phòng thí nghiệm 

    Axit photphoric được điều chế bằng cách dùng axit nitric đặc oxi hóa photpho : 

                                                     P + 5 HNO₃ → H₃PO₄ + 5 NO₂ + H₂O

2. Trong công nghiệm

    Cho axit sunfuric đặc tác dụng với quặng photphoric hoặc quặng apatit : 

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ → 2H₃PO₄ + 3CaSO₄

   Axit H₃PO₄ tạo thành được tách khỏi kết tủa CaSO₄ bằng cách lọc, sau đó được cô đặc.                       Axit H₃PO₄ sản xuất bằng phương pháp này không được tinh khiết.  

   _{Để sản xuất axit} H₃PO₄ có độ tinh khiết và nồng độ cao hơn, người ta đốt photpho thu sản phẩm cháy tác dụng với nước :

                                             4P + 5O₂ → 2P₂O₅

                                                  P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

V. ỨNG DỤNG

    Một lượng lớn axit H₃PO₄ loại kĩ thuật được dùng đề điều chế muối photphat và để sản xuất phân lân, hợp chất cơ photpho ( làm thuốc trư sâu),... H₃PO₄ tinh khiết được dùng trong công nghiệp dược phẩm. 

B. MUỐI PHOTPHAT

    Muối photphat là muối của axit photphoric. 

    Axit photphoric tác dụng với dung dịch kiềm, tạo ra ba loại muối :

    Muối đihidrophotphat : NaH₂PO₄

    _{Muối hidrophotphat :} Na₂HPO₄

    Muối photphat trung hòa _: Na₃PO₄

_{I. TÍNH TAN}

   _{Các muối trung hòa và muối axit của kim loại natri, kali, amoni đều tan trong nước. Với các kim loại khác, chỉ các muối} đihidrophotphat la tan được, ngoài ra đều không tan hoặc tan ít trong nước.

II. NHÂN BIẾT ION PHOTPHAT

    Thuốc thử để nhận biết ion PO₄ - trong dung dịch photphat là bạc nitrat ( AgNO₃ )